Kinh doanh bảo hiểm: Đạo đức nghề nghiệp

Không “xôm tụ” như ngân hàng – xương sống của nền kinh tế, nhưng ngành bảo hiểm với vai trò “giảm sốc” lại có tầm quan trọng riêng. Với khoảng 50 công ty bảo hiểm lớn nhỏ, bao gồm bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tái bảo hiểm và một số văn phòng đại diện của các công ty bảo hiểm nước ngoài, thị trường bảo hiểm Việt Nam đủ lớn để có diện mạo riêng. Với sự phát triển năng động, tăng trưởng trên dưới 20% trong bối cảnh khó khăn, bảo hiểm đóng góp đáng kể cho an sinh xã hội và nền kinh tế. Tuy nhiên, thị trường bảo hiểm còn tồn tại một số vấn đề, trong đó có vấn đề cạnh tranh không lành mạnh giữa một số công ty, trở thành bước cản với tốc độ phát triển chung của thị trường. Chính trong bối cảnh này, vấn đề đạo đức kinh doanh bảo hiểm trở thành một yêu cầu bức thiết.

Cạnh tranh lành mạnh hay không lành mạnh được hiểu đơn giản thế này. Khi hai vận động viên cùng chạy trên một đường chạy, nếu một vận động viên này tập trung vào chính bản thân mình, làm sao để chạy nhanh hơn, để cán đích trước đối thủ, đó là thi đua, là cạnh tranh lành mạnh. Ngược lại, nếu anh ta tập trung vào việc ngáng chân đối thủ, đó là cạnh tranh không lành mạnh, cạnh tranh xấu. Chuyện cạnh tranh xấu trên thị trường bảo hiểm nhân thọ không phải hiếm. Đã có những trường hợp đại lý của công ty này photo những bài báo có tin tức tiêu cực về công ty kia để “rải truyền đơn” cho khách hàng nhằm “hạ gục” đối thủ, hoặc các công ty bảo hiểm câu kéo nhân sự cốt cán của nhau. Tương tự, có cả hiện tượng đại lý bảo hiểm dụ dỗ khách hàng hủy hợp đồng với công ty khác để chuyển sang mở hợp đồng mới với công ty của mình bằng cách tặng quà, hứa hẹn quyền lợi hợp đồng… Theo cơ quan quản lý nhà nước, hành vi này là trái pháp luật và hoàn toàn bị cấm.

Lãnh đạo một công ty bảo hiểm lớn trên thị trường chia sẻ, công ty này không bao giờ cho phép đại lý của mình cạnh tranh xấu. Điều này đi ngược lại tiêu chí hoạt động của tập đoàn. Tại đây, ngay từ ngày đầu tiên, đại lý đã được đào tạo không bao giờ được nói xấu công ty bạn và luôn gọi là “công ty bạn”, chứ không phải “đối thủ”. Và lãnh đạo công ty luôn làm gương cho nhân viên trong việc cạnh tranh lành mạnh.

Thực tế, quan điểm của người lãnh đạo doanh nghiệp là rất quan trọng. Nếu người đứng đầu doanh nghiệp chủ trương xây dựng văn hóa của doanh nghiệp mình một cách văn minh, học cách tôn trọng và không làm phương hại đến đối thủ, sẽ tạo ra những ảnh hưởng tích cực đối với đội ngũ đại lý của công ty. Ngược lại, nếu lãnh đạo của công ty không coi trọng đạo đức kinh doanh, tất yếu sẽ dẫn đến cảnh “thượng bất chính, hạ tắc loạn”. Trong thời gian qua, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cũng đóng vai trò tích cực trong việc chống lại những hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Hội nghị CEO (Tổng giám đốc) các công ty bảo hiểm hàng năm để các công ty bảo hiểm ngồi lại với nhau cùng bàn chuyện xây dựng thị trường là một ví dụ. Tuy nhiên, trong nhiều tình huống, chưa có đủ các biện pháp giám sát cạnh tranh xấu, cũng như chế tài xử phạt nghiêm khắc.

Trong kinh doanh hiện đại, một doanh nghiệp không thể đứng một mình, mà phải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, kể cả phụ thuộc vào đối thủ. Chọn phương thức cạnh tranh như thế nào cho thấy, tư duy chiến lược của bộ máy lãnh đạo một doanh nghiệp. Trong bảo hiểm nhân thọ, điều này càng quan trọng hơn, vì cạnh tranh xấu, hành xử thiếu đạo đức kinh doanh là mâu thuẫn trực tiếp với những tính chất cao đẹp, như “bảo vệ”, “nhân văn” của ngành bảo hiểm nhân thọ.

Suy cho cùng, cạnh tranh xấu để giành giật thị phần thông qua những việc không chính đáng, như bằng cách này cách khác lấy nhân sự, cũng như văn phòng đại lý của công ty khác chẳng hạn, sẽ không mang lại kết quả tốt đẹp cho bất cứ ai. Công ty bị lấy người có thể bị thiệt hại vì mất công sức, tiền bạc đầu tư vào văn phòng tổng đại lý, nhưng công ty chủ trương đi lấy người, lấy đại lý cũng sẽ mất nhiều hơn không chỉ là tiền bạc, mà còn là uy tín trên thị trường.

Được biết, kỳ họp các ban bán chuyên trách của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đầu năm 2012 cũng đã nhận thấy rằng, cần phải bổ sung quy chế ứng xử giữa các doanh nghiệp bảo hiểm, như đưa ra các mức xử phạt, kỷ luật (không chỉ là xử phạt hành chính) cho các tập thể cá nhân vi phạm và sẽ được tiến hành trong năm 2012.

Ngọc Nguyễn
baodautu.vn